De Nederlandse beveiligingsfilosofie



juli 2013

Aanleiding


Spoorwegbeveiligingssystemen hebben tot doel risico's voor het railverkeer uit te sluiten. Die risico's volgen uit de kenmerken van railverkeer: een geleid verkeerssysteem met voertuigen met hoge massa, zich voortbewegend met stalen wielen op stalen spoorstaven. De voertuigen kunnen niet zelf hun weg kiezen en dus conflicten niet uit de weg gaan. Fouten in het geleidingssysteem zouden kunnen leiden tot ontsporingen. Remwegen zijn in het algemeen langer dan de afstand die de bestuurder van het voertuig kan overzien, zodat het zogenaamde rijden op zicht is uitgesloten. De belangrijkste risico’s die we moeten voorkomen zijn het ontsporen van treinen en het botsen van treinen onderling, van treinen met ander verkeer of met werkenden in of bij het spoor.

Filosofie en principes van spoorwegbeveiliging


De werkgroep Professional Development van de IRSE Dutch Section heeft tot doel de kennisontwikkeling van medewerkers in de beveiligingsbranche in Nederland te bevorderen. Een groep vakgenoten heeft tot doel de basiskenmerken van spoorwegbeveiliging te ontsluiten en te borgen. De teksten zijn opgesteld door experts, samen met experts in ontwikkeling. Door discussie met elkaar en in eigen werkomgeving en het lezen en analyseren van oude en meer recente documenten. Het resultaat noemen we de filosofie van beveiligen van het railverkeer in Nederland, d.w.z. de theorie van het elimineren of beperken van risico's van potentieel gevaar in de life cycle van spoorwegbeveiliging.
Hierop kan worden teruggevallen als basis voor het werk in het vakgebied. Van deze filosofie worden de beveiligingsprincipes afgeleid. Dat zijn de uitgewerkte grondslagen voor beveiligen, die in de tijd gezien aan verandering onderhevig zijn. De principes passen zich aan bij de veranderende omgeving; ze worden opgenomen in een apart document. Het plan is daarna ook de functies te beschrijven. Nevenstaand model toont het verband tussen filosofie en de bijbehorende principes, functies, systemen, de menselijke factor en de processen bij het uitvoeren van het railvervoer.

Doelgroepen


Het document is bruikbaar voor specialisten in het vakgebied om met inzicht en overzicht risico's te verminderen. Maar het document is ook voor managers en andere betrokkenen in de branche om inzicht te geven waar het werk in de beveiliging op gestoeld is.

Beveiligen ingewikkeld?


Soms wordt de vraag gesteld: “waarom is het zo ingewikkeld?”. Hierboven is beschreven dat risico's moeten worden voorkomen. Dat wil zeggen, om treinverkeer veilig, maar ook efficiënt af te wikkelen, moeten we garanties kunnen geven en tegelijk geen onnodige belemmeringen veroorzaken. Het spoorwegbeveiligingssysteem staat daarbij centraal. Rekening houdend met het proces van het rijden van treinen, inclusief de raakvlakken met de omgeving. Maar ook met techniek waarvan we willen dat falen geen onveilige gevolgen heeft. En de regels daarbij voor bedenkers, makers, gebruikers en uitvoerenden. De combinatie van al die factoren samen, en de hoge kwaliteitseisen die we aan het resultaat stellen, veroorzaken de mate van complexiteit die ervaren wordt. Dit document had in 1839, toen de eerste trein in ons land reed, niet opgesteld kunnen worden. In een veranderende omgeving leerden we, en leren we nog steeds, fouten te voorkomen. Een document als dit is daarom nooit volledig, maar vraagt een bijdrage van alle gebruikers op weg naar een volgende, betere versie. Reacties kunt u sturen naar maarten.vanderwerffprorail.nl.

Het boekje is ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de IRSE als gedrukt exemplaar aan de leden cadeau gedaan. De .pdf versie 5.0 kunt U hier downloaden

Klik hier voor het volledige document over de Nederlandse Beveiligingsfilosofie